Kiedy futbol był jeszcze rasistą i przestrzenią zarezerwowaną dla dżentelmenów, powstał pewien klub. Klub, który przeciwstawił się wszystkim panującym zasadom i na przekór wszystkim odniósł sukces. Poznajcie historie Vasco da Gama, zespołu, który powstał 99 lat temu po to by udowodnić, że piłka jest dla każdego, a już na pewno dla Brazylijczyków.
Angielska herbatka z wizytą w Brazylii
Zanim przyjrzymy się dokładniej drużynie Vasco da Gama, musimy cofnąć się w czasie do okresu, gdy futbol dopiero rozpoczynał swoją egzystencję za dalekim oceanem. Historia piłki nożnej w Brazylii sięga przełomu XIX i XX wieku, kiedy to nad Amazonkę zaczęli przybywać emigranci z Wysp Brytyjskich. Skuszeni inwestycjami na plantacjach oraz nowym rynkiem Anglicy ochoczo przeprowadzali się wraz z całymi rodzinami do Ameryki Południowej. Jak donoszą najwierniejsze przesłanki historyczne, pierwsza futbolówka została przywieziona na ziemię Brazylijczyków w 1894 roku przez Charlesa Millera, Brytyjczyka powracającego ze studiów.
Pierwsze mecze znacząco odbiegały jednak od dzisiejszych standardów. W zawodach początkowo brali udział jedynie zamożni Anglicy. Piłka nożna niewątpliwie miała wtedy charakter ekskluzywny i była traktowana jak gra towarzyska pozwalająca się odprężyć. Wkrótce do Brytyjczyków na murawie dołączyli także Brazylijczycy z wyższych warstw społecznych. Niestety, futbol jeszcze przez długie lata odznaczał się rasizmem oraz klasyfikował ludzi według ich majątku. Do 1922 roku nie było dane wygrać w rozgrywkach ligowych żadnemu zespołowi, w którego składzie znajdywał się choćby jeden czarnoskóry.
Portugalski początek klubu
Mimo wszelkich przeciwności losu, dyskryminacji i zakazom, Brazylijczycy szybko pokochali futbol. Zaczęły powstawać pierwsze kluby piłkarskie, a jednym z pierwszych był Vasco da Gama. Oczywiście nowicjusze mieli początkowo spore zaległości. Wszak młoda drużyna mogłaby być prawnukiem najstarszego klubu (uznanego przez FIFA) – Sheffield Football Club, powstałego w 1857 roku. Vasco da Gama został założony jeszcze pod koniec XIX wieku, lecz na początku funkcjonował jako klub wioślarski. Dopiero po kilku latach, w roku 1915 utworzono sekcję piłkarską. Zespół z Rio de Janerio od początku zjednał sobie również fanów z Portugalii, gdyż został założony właśnie przez imigrantów z tego kraju.
Pierwsze sukcesy i zwycięstwa
Brazylijczycy swoim uporem i zawziętością szybko udowodnili, że w ich żyłach płynie piłkarska krew. Początkowe porażki nie zniechęciły zawodników i wkrótce przyszedł czas na pierwsze sukcesy. Debiut „Bacalhau” w lidze stanowej od razu wywołał wielkie poruszenie w świecie futbolu. W składzie klubu znaleźli się bowiem czterej czarnoskórzy, tyle samo Mulatów oraz kilku białych analfabetów. Kadra drużyny doprowadziła ostatecznie do protestów i wycofania się z rozgrywek pięciu klubów. Vasco da Gama wraz z czarnoskórymi wywalczyło mistrzostwo stanu Rio de Janeiro.
To był jednak dopiero początek drogi klubu usłanej trofeami. Vasco da Gama w swojej historii pięciokrotnie zdobywał mistrzostwo Brazylii, dwadzieścia dwa razy uzyskał miano mistrza stanu Rio de Janeiro oraz jeden raz zdobył Copa do Brasil, Copa Mercosr, czy Copa Labertadores.
Ale Vasco da Gama to nie tylko klub mający bogatą historię z wieloma sukcesami na koncie. To także symbol. Symbol dla imigrantów, ludzi ze średniej warstwy społecznej czy nawet dla ubogich. Podobnie jak w Turynie, w Rio de Janeiro istnieją dwa przeciwstawne kluby. Fluminense kibicują ludzie zamożni i wykształceni, a Vasco da Gama ci, którzy są bardziej doświadczeni przez życie i nie pławią się w luksusach.
Największe gwiazdy
Jak każdy szanujący się klub, Vasco da Gama wychował kilku znakomitych piłkarzy, którzy do tej pory są podziwiani. Dobrym przykładem jest Edmundo Alves de Souza Neto, wychowanek drużyny, w której uzyskał tytuł króla strzelca i zdobył mistrzostwo kraju. Po wielu przeprowadzkach, Edmundo zakończył swoją karierę w rodzimym klubie. W drużynie występował również, niegdyś sławny na cały świat Leonidas da Silva. Był on jednym z pierwszych czarnoskórych, który swoimi piłkarskimi umiejętnościami przyćmił kolor skóry. Dzięki jego niesamowitemu talentowi, Brazylia wywalczyła medal mistrzostw świata, a Leonidas stał się tym samym legendą kraju. Na uwagę zasługuje również Romario de Souza Faria, piłkarz nieposkromiony, ale i obdarzony wielkim darem. Wychowanek Vasco da Gama przez całą karierę szukał swojego miejsca i co rusz popadał w konflikt w trenerami. Najważniejsze jednak, że był on świetnym zawodnikiem, i że wraz z drużyną z Rio de Janeiro zdobył mistrzostwo Brazylii. Romario zakończył też swoją przygodę z piłką w niezwykle spektakularny sposób – zdobywając tysięczną bramkę.
https://www.youtube.com/watch?v=buVu3HRaA0o
Oczywiście to nie wszyscy znani piłkarze Vasco da Gama. Można by jeszcze wymienić José Roberto Gama de Oliveira, Orlando Peçanha de Carvalho, czy Hilderaldo Luis Belliniego. Niestety, obecnie klubowi brakuje jeszcze wiele do lat świetności. Rozgrywki w drugiej lidze na pewno nie zadowalają kibiców i działaczy klubów. Pozostaje więc tylko czekać, aż historia się powtórzy i o Vasco da Gama usłyszy cały świat.
