Chyba nie zdajemy sobie sprawy, że niemal każda drużyna grająca w najwyższej klasie rozgrywkowej, ma szanse na grę w Lidze Europejskiej. Co najlepsze, czasami jest to niezależne od wyników boiskowych! Ostatni z cyklu artykułów wyjaśni zasady ustalania rankingu fair play, który rokrocznie nagradza drużyny kierujące się duchem uczciwej, sportowej walki.
Ranking fair play zaczęto stosować od sezonu 1993/1994. Bierze się w nim pod uwagę wszystkie mecze państwowe i klubowe w rozgrywkach UEFA między 1 maja a 30 kwietnia. Najwyższą możliwą oceną, jaką może uzyskać dany kraj, jest 10. Dla każdej federacji, współczynnik fair play tworzy się przez dodanie wszystkich współczynników wyliczonych na podstawie spotkań i podzielenie otrzymanej sumy przez ilość tych meczy.
W rankingu biorą udział wyłącznie kraje, które rozegrały w danym sezonie właściwą ilość meczów. Liczba ta, to iloraz spotkań rozegranych przez wszystkie federacje przez ilość tych federacji.
Dodatkowe miejsca w Lidze Europejskiej przysługują trzem federacjom, które zajęły najwyższe miejsca w rankingu UEFA Respect Fair Play (jeżeli osiągnęły średnią 8.0 lub wyższą). Statystyka ta jest tworzona na podstawie ocen delegatów UEFA. Kryteriami decydującymi o nich są: pozytywna gra, szacunek do przeciwnika, szacunek wobec sędziego, zachowanie kibiców i sztabu drużyny, a także wykluczenia i upomnienia.
W Lidze Europejskiej gra zwycięzca krajowego rankingu fair play, nawet jeśli w następnym sezonie wskutek degradacji zagra w niższej klasie rozgrywkowej!
Na ocenę składa się sześciu kryteriów:
1. Czerwone i żółte kartki: maksymalnie 10 pkt
Odejmowanie punktów (dla jednego zawodnika): żółta kartka – 1 pkt, czerwona kartka – 3 pkt, dwie żółte kartki = 1 czerwona, żółta kartka + czerwona kartka = 4 pkt, wskaźnik może wyjść ujemny.
2. Pozytywna gra: od 1-10 pkt
Pozytywne aspekty: gra ofensywna, wysokie tempo gry, wysiłki zmierzające do zyskania czasu, np. szybkie wznowienie gry z autu, pomimo bycia w korzystniejszej pozycji (np. prowadzenie w meczu), ciągła chęć zdobywania bramek (pomimo pewnego zwycięstwa, drużyna dalej chce zdobywać bramki).
Negatywne aspekty: zwalnianie gry, gra na czas, taktyka oparta na faulach, symulowanie faulów.
Generalnie pozytywna gra wiąże się z ilością stworzonych sytuacji podbramkowych i liczbą zdobytych goli.
3. Szacunek dla rywala: od 1-5 pkt
Ocena powinna bardziej opierać się bardziej na postawach pozytywnych (np. pomoc kontuzjowanemu rywalowi), niż na uchybieniach. Nie powinno się powielać ponownego karania za zachowania, za które odjęto punkty w kryterium nr 1 (kartki). Neutralna postawa, pozbawiona zachowań „pozytywnych” powinna być oceniana na 4, a nie 5 punktów.
4. Szacunek dla sędziego: od 1-5 pkt
Obejmuje pozytywne zachowania wobec prowadzących spotkanie sędziów, wliczając pozbawioną protestów akceptację kontrowersyjnych decyzji (powinny być nagradzane). Nie powinno się powielać ponownego karania za zachowania, za które odjęto punkty w kryterium nr 1 (kartki). Neutralna postawa, pozbawiona zachowań „pozytywnych” powinna być oceniana na 4, a nie 5 punktów.
5. Zachowanie klubowych oficjeli i sztabu szkoleniowego – od 1-5 pkt
Obejmuje pozytywne lub negatywne zachowania sztabu szkoleniowego, np. uspokajanie lub prowokowanie rozzłoszczonych piłkarzy lub fanów, akceptowanie decyzji sędziów, itp. Czynnikiem mającym znaczenie przy tej ocenie powinna też być współpraca z mediami. Neutralna postawa, pozbawiona zachowań „pozytywnych” powinna być oceniana na 4, a nie 5 punktów
6. Zachowanie publiczności: od 1-5 pkt
Zachęcanie zespołów poprzez śpiewy, prowadzenie dopingu, itd., może mieć pozytywny wpływ na atmosferę. Widzowie jednak są zobowiązani szanować zespół rywala i sędziego. Powinni doceniać występ ekipy przeciwnej, nawet jeśli oni kończą spotkanie jako zwycięzcy. W żadnym wypadku nie mogą straszyć i grozić rywalowi, sędziemu lub kibicom rywali. Niniejsza pozycja ma zastosowanie, gdy na meczu jest obecna znaczna liczba fanów.
Współczynnik liczymy poprzez dodanie wszystkich ocen przyznanych za wypełnienie każdego z sześciu kryteriów, podzielenie przez 40 i pomnożenie przez 10, np.
w meczu Jagiellonia Białystok – Aris Saloniki, gospodarzom za poszczególne kryteria przyznano kolejno: 6, 8, 4, 4, 5, 5 punktów. Suma – 32 punkty, dzielona przez 40 daje nam 0,8 , co pomnożone przez 10 daje nam równe 8 punktów.
Zobacz również:
