Ofiary Bielsy, ofiary del Bosque

Gdybyśmy hiszpańskiego trupa położyli na stole sekcyjnym i zabrali się do szukania przyczyn zgonu, pewnie szybko byśmy się poddali. Na pierwszy, drugi i trzeci rzut oka wszystko było dobrze, żadnych oznak choroby, żadnych utajonych problemów, żadnych śladów po samobójstwie czy nawet wyjątkowo przebiegłym zabójstwie. Pacjent zdrów jak ryba, a jednak martwy. Trudna sprawa.

Dopiero dokładna analiza tematu pozwala wysnuć jakieś – niekoniecznie trafne i niekoniecznie wartościowe – wnioski. Hiszpanie mieli najmocniejszą personalnie kadrę spośród wszystkich szesnastu finalistów. Ławka rezerwowych była – ciągle jest – równie mocna co wyjściowa jedenastka. Każdego da się zastąpić, nikt nie może się czuć nietykalny. W drużynie są mistrzowie świata i Europy. Są zdobywcy Ligi Mistrzów i Ligi Europy. Są multimedaliści wszelakich czempionatów młodzieżowych. Jest też naprawdę solidny trener, doskonale znający się na pracy z młodymi talentami. Idylliczny obraz ma jednak parę skaz. Skaz malutkich, na pierwszy rzut oka niewidocznych, które raz dostrzeżone, potem nie dają już spokoju.

W tytule wymieniliśmy nazwiska dwóch trenerów, którzy naszym zdaniem są odpowiedzialni za to, że olimpijczycy zagrali tak, jak zagrali. Zacznijmy od Vicente del Bosque. „Sfinks”, forsując podczas Euro dziwną taktykę bez napastnika, mimowolnie dał początek nowej modzie. Na rozgrywanych w lipcu mistrzostwach Starego Kontynentu U-19 trener Julen Lopetegi również nie zdecydował się na wystawianie „dziewiątki”, desygnując do boju trzech skrzydłowych. „La Seleccion” turniej wygrała, a młodzi Hiszpanie z dumą mówili, że podążają śladami starszych kolegów. Szkoleniowiec reprezentacji olimpijskiej, Luis Milla, również poszedł tą drogą. Mamy prawo wątpić, że decyzje del Bosque jakoś mocno na niego wpłynęły, ale z drugiej strony po prostu niemożliwe wydaje się, by sukcesy Hiszpanów w Polsce i na Ukrainie nie zrobiły na Milli wrażenia. Jeśli Aragończyk przed Euro wahał się, czy potrzebuje w swojej osiemnastce napastnika, to po turnieju wątpliwości nie miał już żadnych. Na oficjalnej stronie hiszpańskiej federacji możemy popatrzeć sobie na listę napastników, których według działaczy zabrał do Londynu selekcjoner. Są to, w dowolnej kolejności, Cristian Tello, Adrian Lopez i Rodrigo Moreno. Ten pierwszy to najskrzydłowszy ze skrzydłowych. Ten drugi w Hiszpanii słynie z tego, że jest słaby w strzelaniu goli. Właściwie piłkę w siatce umieszcza tylko wtedy, gdy ma przed sobą napastnika. Taki z niego gagatek. A z tego trzeciego taki napastnik jak z Cristiano Ronaldo. Gole strzela, ale raczej zbiegając ze skrzydła, niż czekając w polu karnym. Vicente del Bosque na Euro zabrał trzech typowych napastników, nie korzystał z nich prawie wcale, ale zabrał. Luis Milla nawet nie czuł potrzeby zaśmiecania sobie kadry ludźmi od strzelania goli. Na ostatnim etapie eliminacji z kadry wypadł Alvaro, snajper Espanyolu. Trudno nie odnieść wrażenia, że Hiszpan bardziej przydałby się kadrze niż trochę bezsensowny Rodrigo. Nie myślcie, że to przyczepianie się niepowołania napastnika to takie szukanie dziury w całym. Przecież w obu rozegranych na razie meczach „La Seleccion” cierpiała niemiłosiernie z powodu braku klasowego wykończenia. W starciu z Hondurasem Juan Mata doszedł do chyba kilkunastu sytuacji strzeleckich i za każdym razem posyłał futbolówkę minimalnie niecelnie. Gdyby na jego miejscu był człowiek szkolony do umieszczania piłki w siatce, Hiszpania wygrałaby bez problemu. Nagromadzenie kreatywnych pomocników (Isco, „Koke”, Mata, Adrian) było doskonałą ilustracją przysłowia o sześciu kucharkach i braku jedzenia. A gdyby tak – pomysł zupełnie absurdalny – zamiast kolejnego rozgrywającego wystawić typowego napastnika, który mógłby podania pozostałych centro- i mediapunt wykorzystywać? Powtarzamy – absurd. Na koniec tego paragrafu malutka, nie większa od Ikera Muniaina, gdybologia. Co by było, gdyby powołanie wysłać do Roberto Soldado albo Raula Gonzaleza?

Wyłożyliśmy już zgubny wpływ taktyki Vicente del Bosque. Teraz czas na Marcelo Bielsę. Czas na Marcelo Bielsę i jego zamordystyczne treningi, które wyssały życie z kręgosłupa kadry olimpijskiej. W połowie sezonu 2011/2012, gdybyście spytali dowolnego hiszpańskiego dziennikarza, jak powinien wyglądać skład kadry na londyński turniej, każdy wymieniłby co najmniej pięć nazwisk zawodników Athleticu. Kadra bez Iturraspe, San Jose, de Marcosa czy Herrery? To było nie do pomyślenia. Oni wszyscy jeszcze parę miesięcy temu byli pewniakami do miejsca w składzie. Teraz pierwszy i trzeci nie załapali się wcale do reprezentacji, drugi się załapał, ale szybko wrócił do Bilbao leczyć kontuzję, a czwarty jest tylko rezerwowym zdolnym do gry przez góra 45 minut. Marcelo Bielsa zajechał swoich piłkarzy. Od pierwszego dnia pracy w Kraju Basków narzucił rygor treningowy zupełnie nieprzystający do współczesnych warunków. Efekt był taki, że Fernando Llorente na Euro pojechał tak zmęczony, że niezdolny do zagrania nawet przez chwilę, Javi Martinez na boisku pojawił się dosłownie na kilkanaście minut, a Andoni Iraola, potencjalny zawodnik pierwszego składu, nie mógł do Polski przylecieć, bo lekarze postawili warunek – albo Euro, albo zdrowie. Iker Muniain nawracające kontuzje wyleczył dopiero w czasie igrzysk, Mikel San Jose opuścił ośrodek treningowy po paru dniach, a de Marcos i Iturraspe nawet się w nim nie pojawili, bo Luis Milla wiedział, że z graczy na granicy wycieńczenia pożytku nie będzie miał żadnego. Przez harce Bielsy Luis Milla stracił możliwość wystawienia linii pomocy składającej się z zawodników jednego klubu grających ze sobą w większości od kilku lat. To byłoby coś. To nie byłaby ta zabawna składanka rozgrywających i mediapunt.

Sami zawodnicy, o zgrozo, są chyba ostatnimi, do których można mieć jakieś zastrzeżenia. Wina jest mocno rozmyta, chyba najgęściej kłębi się nad głową Luisa Milli, ale akurat gracze w przeważającej większości zaprezentowali się po prostu solidnie. To nie ich wina, że zbiorowe delirium sprawiło, iż cały naród granie bez napastnika uznał za coś normalnego. To nie ich wina, że kadra personalnie – chociaż ciągle bardzo mocna – była daleka od doskonałości. Oni, gdy już wrócą do domów, gdy już poradzą sobie z przerażającym smutkiem i rozczarowaniem, spojrzą w lustro i raczej się nie skrzywią. Ich sumienia będą czyste. Nie można wygrywać wszystkiego. Być może zimny prysznic ostudzi rozgrzane głowy oczekujące ciągłego triumfowania. Ta porażka niczego właściwie nie zmienia. Luis Milla pozostanie trenerem kadry U-21 i najpoważniejszym kandydatem do objęcia schedy po del Bosque, piłkarze pozostaną szalenie obiecującą generacją, która pewnie za dwa lata na mundialu w Brazylii będzie już biegać w koszulkach dorosłej kadry. Lekki niesmak pozostawia styl, w jakim Hiszpanie pożegnali się z turniejem, taktyka też mogłaby być lepsza, bardziej giętka… Ale zostawmy to.

Hiszpanie odpadli, acta est fabula. Nadgorliwy woźny w teatrze może zasunąć już kurtynę, bo chociaż sztuka zostanie odegrana jeszcze raz, widownia będzie świecić pustkami.

Hiszpania U-23 Igrzyska Olimpijskie