Portsmouth – baśniowa przygoda z happy endem?

Pierwszym głównym zespołem w Portsmouth był Royal Artillery FC. Klub stracił to miano po zawieszeniu go przez Football Association za naruszenie statusu amatora, organizując specjalny, tygodniowy trening przed meczem w amatorskim Pucharze Anglii. Po tym incydencie zdecydowano się utworzyć profesjonalny klub Portsmouth FC, pomimo tego, że nazwa była już wykorzystywana wcześniej przez drużynę, którą założył znany lokalny architekt Arthur Cogswell.

Miejscem powstania zespołu w 1898 roku było biuro Aldermana J.E. Pinka – adwokata Johna Brickwooda, który był właścicielem lokalnego browaru Brickwoods. Zebrał on grupę lokalnych entuzjastów, wśród których byli dyrektor prestiżowej lokalnej szkoły G. Lewin Oliver czy były oficer Korpusu Inżynierów Królewskich W. Wigginton. Utworzyli oni konsorcjum i złożyli się na kupno ziemi we Fratton, gdzie zbudowano boisko. Były to grunty rolnicze za Goldsmith Avenue, w samym sercu miasta.

„Heaven’s Light Our Guide”

Nie minął 1913 rok, kiedy piłkarze z Fratton Park po raz pierwszy założyli swoje słynne niebieskie koszulki i białe spodenki. Nawiązywali w ten sposób do lokalnej militarnej tradycji. Zaczęli od  łososiowo-różowych koszulek z bordowymi kołnierzykami, dając początek przydomkowi „The Shrimps”, czyli krewetki. W 1909 roku zmienili na białe koszulki i ciemnoniebieskie spodenki tuż przed zmianą na kolor, dzięki któremu wrócili do poprzedniego przydomka „Blue” lub „Blue and White Army”. Byłoby niedopatrzeniem nie wspomnieć jednej cechy strojów zespołu. Kiedy większość drużyn przez lata preferowała skarpety w kolorze pasującym do barw klubowych, gracze Portsmouth wzmacniając patriotyczne przesłanie, zakładali czerwone skarpety. Zdecydowali się na tę modyfikację w latach 30., kiedy to tego typu zmiany nie były popularne.

Herb „Pompey” od zawsze przedstawiał gwiazdę i półksiężyc. Motyw ten zaczerpnięto z symbolu miasta. Klubowe motto – „Heaven’s Light Our Guide” tj. światło niebios naszym przewodnikiem, można kojarzyć nie tylko z około 200-tysięczną miejscowością, ale także jako maksymę Orderu Gwiazdy Indii. Został on ustanowiony przez królową Wiktorię w 1861 roku z insygniami zawierającymi gwiazdę i półksiężyc. Znaki te widniały również na transportowcach wojsk brytyjskich, którymi podróżowano do Indii i z powrotem, regularnie zatrzymując się właśnie w Portsmouth.

Przydomek „Pompey” to jedna z największych i najbardziej intrygujących zagadek. Niektórzy twierdzą, iż wywodzi się od schwytanego w 1793 roku francuskiego okrętu wojennego Le Pompee. Brał on udział w bitwie pod Algeciras w rejonach Gibraltaru w 1801 roku, by później stać się statkiem ochrony portu w Portsmouth. Inni twierdzą, iż w 1781 roku kilku angielskich marynarzy stacjonujących na co dzień w Portsmouth wspięło się na słup pompejski znajdujący się niedaleko miasta Aleksandria, wznosząc na jego szczycie toasty z ponczu. Hołdem dla załogi floty za ten wyczyn miał być nadany im przydomek „The Pompey Boys”.

Sukcesy

Portsmouth awansowało do Premier League w 2003 roku, spędzając w angielskiej elicie siedem lat. Największym ich sukcesem w tym okresie było ósme miejsce na końcu kampanii 2007/2008. W tym samym sezonie podopieczni Paula Grovesa dokonali spektakularnego wyczynu. Po 69 latach od pierwszego zwycięstwa w prestiżowych rozgrywkach FA Cup wygrali je ponownie po golu Nwankwo Kanu przeciwko Cardiff City. Dwa lata później, kiedy to ich trenerem był Avram Grant, ulegli w finale na Wembley londyńskiej Chelsea.

Portsmouth nie było anonimowym zespołem przed powstaniem Premier League. Mogą się poszczycić dwukrotnym zdobyciem mistrzostwa Anglii w sezonach 1948/1949 oraz 1949/1950. Najwięcej występów w drużynie z Fratton Park ma Jimmy Dickinson, który aż 828 razy w latach 1946–1965 zakładał niebieską koszulkę. Najskuteczniejszym strzelcem „Pompey” jest natomiast Peter Harris z 211 bramkami. W erze Premier League mogliśmy oglądać w ich składzie wielu znakomitych piłkarzy jak chociażby już wcześniej wspomniany Nwankwo Kanu, Teddy Sheringham, Sol Campbell czy David James. Najwięcej występów dla Portsmouth w tym okresie zaliczył Matthew Taylor, za to najczęściej bramkarzy rywali pokonywał Nigeryjczyk Yakubu.

Portsmouth jeszcze w 2010 roku było częścią elitarnej Premier League. Już trzy lata później występowało w czwartej klasie rozgrywkowej w Anglii. W 2013 roku dzięki Portsmouth Supporters Trust klub uratowano przed grożącą mu likwidacją. Po czterech latach gry w półamatorskiej League Two awansowali szczebel wyżej. Ekipy z dwóch czołowych miejsc w tabeli League One mają zagwarantowany bezpośredni awans do Championship. Po 27 kolejkach obecnego sezonu, drugiego w ich wykonaniu na trzecioligowym poziomie, „Pompey” liderują stawce.

Po pojawieniu się nowego właściciela Michaela Eisnera, byłego dyrektora naczelnego Disney Company, drużyna powoli zaczyna wychodzić na prostą. Wszyscy w Portsmouth mają nadzieję, że najgorsze czasy są już za nimi. Władze klubu powtarzają, iż potrzebna jest przede wszystkim cierpliwość. Liczą, iż konsekwentnie realizowana długofalowa polityka zarządu w perspektywie kilku lat przyniesie oczekiwany powrót do angielskiej elity. Biorąc pod uwagę przeszłość i niedawne sukcesy „Pompey”, kibicujemy im, by stało się to jak najszybciej.