Tabela ekstraklasy wszech czasów zawiera obecnie listę 85 klubów piłkarskich, które wystąpiły na najwyższym poziomie piłkarskim w Polsce przynajmniej przez jeden sezon. Pierwsza dziesiątka nie powinna zaskakiwać. Jednak wśród sporej liczby zespołów znaleźć można również takie, które już nie istnieją, przepadły w otchłaniach polskiego futbolu, a także znajdujące się poza granicami Polski. Jednym z nich jest Pogoń Lwów, która z racji przedwojennych sukcesów znajduje się na 33. lokacie. Warto przyjrzeć się bliżej klubowi, który miał w przeszłości wielki wkład w rozwój piłki nożnej w Polsce, a obecnie nawet wielu zagorzałych kibiców zapomina albo co gorsza nie wie o jego istnieniu.
Początki
Klub Gimnastyczno-Sportowy uczniów IV Gimnazjum (dopiero w 1907 przyjął powszechnie znaną nazwę) powstał w 1904 roku. Trzy lata później przyjęto popularne biało-czerwono-niebieskie barwy. Debiutancki mecz wyjazdowy odbył się w Krakowie, ponadto zespół regularnie grywał także z innymi drużynami z Galicji. Pierwszą ważną datą w historii polskiej piłki, przy której wydatny udział miała Pogoń, był rok 1911. Cztery polskie kluby (wspomniany LKS, Czarni Lwów, Cracovia oraz RKS Kraków) utworzyły stowarzyszenie o nazwie Związek Polskiej Piłki Nożnej w ramach Austriackiego Związku Piłki Nożnej, posiadające pełną autonomię w zakresie organizacji rozgrywek sportowych. W 1918, już po odzyskaniu niepodległości, łatwo było zorganizować struktury Polskiego Związku Piłki Nożnej na obszarze odradzającego się kraju.
Warto więc pamiętać, że początki polskiego futbolu zarówno na poziomie czysto piłkarskim, jak i organizatorskim nierozłącznie związane są ze Lwowem.
Do 1927 roku, zanim powołano oficjalną najwyższą klasę rozgrywkową, Pogoń Lwów czterokrotnie sięgnęła po tytuł mistrza Polski w systemie nieligowym przypominającym nieco dzisiejszy Puchar Polski. Z pierwszego etapu wyłaniano zwycięzcę tabeli danego okręgu piłkarskiego, następnie rozgrywano mecze w trybie „każdy z każdym”, które wyłaniały ostatecznego zwycięzcę.
Po założeniu oficjalnej ligi klubowi nie udało się wrócić na najwyższą pozycję na podium w krajowych rozgrywkach, natomiast w latach 1932, 1933 oraz 1935 Pogoń celebrowała zdobycie wicemistrzostwa. Lepsze sezony przeplatane były gorszymi, w których walczono o utrzymanie, a także z wewnętrznymi kryzysami, które ostatecznie zostały zażegnane. Klub ze Lwowa jest jednym z dwóch, które nigdy nie spadły z najwyższej klasy rozgrywkowej w piłce nożnej w Polsce.
We Lwowie Pogoń walczyła w wielkich derbach Lwowa z Czarnymi Lwów, z których do 1933 roku ośmiokrotnie wychodziła zwycięsko. Pozostałe kluby – Lechia oraz Hasmonea, odegrały dużo mniejszą rolę w polskiej piłce.
Zawieszenie i reaktywacja
Działalność klubu zawieszono z powodu wybuchu II wojny światowej. W 1945 roku większość działaczy przeniosła się do Bytomia, gdzie reaktywowano działalność Polonii Bytom, która została zawieszona w 1922 roku po podziale Górnego Śląska i przyłączeniu miasta do Niemiec. Do drużyny dołączyli dawni piłkarze Pogoni. Zachowano symbolikę – przejęte zostały niebiesko-czerwone barwy oraz zaprojektowano herb klubu, łudząco podobny do tego, jaki posiadał wspomniany zespół ze Lwowa.
Poza bytomskim klubem również inne drużyny uczciły pamięć nieistniejącego zespołu. Uczyniły to Pogoń Szczecin, Odra Wodzisław, Odra Opole oraz Piast Gliwice. Efekty w postaci klubowych barw widoczne są do dzisiaj, gdyż dochowano tej tradycji.
Przez długi czas klimat polityczny nie sprzyjał temu, by móc reaktywować działalność Pogoni Lwów i przypomnieć o niegdysiejszej obecności Polaków w mieście. Dopiero w 2007 roku pojawiły się pierwsze inicjatywy, których efektem były treningi piłkarskie dla młodzieży. Ostatecznie w 2009 roku w przededniu 70-lecia wybuchu II wojny światowej nastąpiła oficjalna reaktywacja klubu. Pierwszy mecz po wielu latach przerwy rozegrano w pobliżu Cmentarza Łyczakowskiego, mierząc się z Polonią Chmielnicki, klubem założonym również przez młodzież polskiego pochodzenia.
Współczesna Pogoń Lwów uczestniczy w rozgrywkach w IV lidze ukraińskiej, do której awansowała w 2012 roku. Nie ma własnego stadionu, swoje spotkania rozgrywa na wynajmowanych boiskach. W miejscu przedwojennej areny znajdują się obecnie koszary wojskowe.
Jak można zauważyć na stronie internetowej klubu, wsparcia udzielają mu Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Senat RP, PZU, PKP oraz stowarzyszenie „Pogoń dla Pogoni”.
Obecnie trenerem I zespołu od 2015 roku jest Witalij Łobasiuk, natomiast prezesem pozostaje Marek Horbań.
