Miliarder i wieśniacy

Jak „Wieśniacy” dali szansę Chelsea stać się potęgą

Żeby zrozumieć zawiłości postępowania właściciela najstarszego londyńskiego klubu, Mohameda Al-Fayeda, sposobu prowadzenia zespołu przez Martina Jola i całej otoczki wokół drużyny, która od lat egzystuje w cieniu wielkich londyńskich zespołów (Arsenalu, Chelsea i Tottenhamu), musimy przenieść się niemal do jego początków. Pierwsze pytanie, które przychodzi na myśl odnośnie do Fulham – dlaczego akurat „Wieśniacy”? Otóż w 1879 roku, kiedy zakładano klub piłkarski, tereny dzielnicy Fulham w zasadzie wyznaczały granicę miasta i traktowano ją jak wiejskie peryferia. Od dekady fani Fulham szczycą się, że mają swoje derby z Chelsea, której stadion leży dwa kilometry od Craven Cottage. Oprócz „Wieśniaków” nikt tych derbów nie traktuje poważnie. Co najzabawniejsze w tej historii, Chelsea mogłaby nigdy nie powstać… gdyby ówcześni działacze Fulham zgodzili się na dzierżawę Stamford Bridge. Nie zgodzili się i po latach zapewne zaczęli żałować.

Wzloty i upadki

Drużyna Fulham mimo długiej historii tylko dwa razy awansowała do ekstraklasy. Najpierw na początku lat 50. występowała w niej przez trzy sezony, a w latach 60. jeszcze przez dziewięć. Nie ma co wnikać w szczegóły, bo nic wielkiego piłkarze Fulham nie zwojowali. Po tych epizodach znów spadli do niższych lig, odbijając się raz w górę, raz w dół. W barwach Fulham krótko występowało kilka gwiazd naprawdę dużego kalibru, jak: George Best, Bobby Robson, Alan Mullery i Bobby Moore, ale było to w ostatnich sezonach ich piłkarskiej aktywności. Obserwując skład „The Cottagers” z ostatnich lat, można odnieść wrażenie deja vu. Także obecny skład do najmłodszych nie należy. Później zespół spisywał się coraz gorzej, aż do sezonu 1995/1996, kiedy sięgnął dna, zajmując najgorsze w historii, 17. miejsce w czwartej lidze. Klub prawie zbankrutował, ale na horyzoncie niespodziewanie pojawił się pewien Egipcjanin. Mohamed Al-Fayed kupił drużynę w 1997 roku za 6,7 miliona funtów i buńczucznie zapowiedział, że w ciągu pięciu sezonów Fulham wróci do ekstraklasy. – Nie jestem tutaj, aby zarabiać. Będę w klubie przez 25 najbliższych lat – zapewniał Al-Fayed. Jak się okazało, nie rzucał słów na wiatr i do Premier League awansował po… czterech sezonach. Jego zespół strzelał w niemal każdym kolejnym zakończonym awansem sezonie ponad 100 bramek i gromadził ponad 100 punktów. Charyzmatyczny właściciel trwa ze swoim klubem już 15. sezon.

Stabilizacja, czyli potęgi nie będzie

Zdaniem Jamesa Olleya z „Evening Standard” właściciel „The Cottagers” uratował klub, ale nigdy nie sprawi, że osiągnie on coś więcej niż środek tabeli. – Bez 200 milionów funtów, które Al Fayed włożył w klub przez te wszystkie lata, być może nie byłoby dziś Fulham. Trzeba jednak zaznaczyć, że nigdy nie przekraczał pewnej bariery finansowej – powiedział dziennikarz. – Al Fayed nie potrafił wyłożyć wystarczająco dużo pieniędzy, aby powalczyć o najwyższe cele. Pokrywał jedynie straty, które generował klub, a później lubił się tym chwalić – dodał Olley. Trudno się dziwić, skoro majątek Egipcjanina szacowany jest na ok. 1,2 miliarda funtów, podczas gdy szejk Mansour bin Zayed z Manchesteru City ma do dyspozycji blisko 20 razy tyle, a Roman Abramowicz w Chelsea ponad 10 razy tyle. Zapał właściciela Fulham zgasł właśnie wtedy, kiedy na horyzoncie pojawił się Rosjanin. Wiedział, że z rywalem zza miedzy nie wygra, a walka cios za cios nie ma sensu, więc skupił się na budowaniu własnego wizerunku i robił swoje interesy, przy okazji zarządzając swoim klubem w cieniu największych ekip z Londynu.

Podążając za wzorcem sprzed lat, Al Fayed sprowadził za niewielkie pieniądze kilku weteranów angielskich boisk z całkiem niezłym CV, m.in. Marka Schwarzera (obecnie 40 lat), Johna Arne Riise (32), Damiena Duffa (33), Briana McBride’a (40) czy Danny’ego Murphy’ego (35), ale nie dawało to wymiernego efektu w postaci wysokiej lokaty w lidze. Chyba że za taką uznamy 7. miejsce w sezonie 2008/2009. Amerykanin McBride z klubem pożegnał się po sezonie 2007/2008, a Murphy tego lata. W ostatnim czasie Al Fayed sprawiał wrażenie, że chce odmładzać zespół, w tym celu sprowadził takich piłkarzy, jak: Dembele, Kasami, Kacalnikić czy Bryan Ruiz, za którego zapłacił Twente ponad 10 milionów funtów. Wcześniej nieco drożej kupił tylko Andy’ego Johnsona i Steve’a Marleta, ale liga weryfikowała jego plany. Do łask wracali weterani, a młodzież, z której podobno słynie Fulham, znów odeszła w zapomnienie.

Tegoroczne rozgrywki „The Cottagers” zaczęli z przytupem, rozbijając Norwich aż 5:0, a dużą rolę odegrał nowy nabytek Mladen Petrić. W kolejnym spotkaniu piłkarze Fulham napędzili strachu Manchesterowi United, wypuszczając punkty z rąk w ostatnich minutach spotkania po wyrównanym, acz przegranym 2:3 meczu. W ostatnim dniu okienka transferowego z zespołu odeszli dwaj kluczowi gracze, duet pomocników Dembele – Dempsey, którzy w ostatnich sezonach stanowili o sile ofensywnej. Byłem niemal pewny, że odbije się to na grze zespołu z Londynu. Na efekty nie trzeba było długo czekać, bo już w 3. kolejce West Ham sprawił „Wieśniakom” z Craven Cottage tęgie lanie, aplikując trzy bramki i nie tracąc żadnej. I znów dała o sobie znać dwoista, niespójna natura „The Coattagers”. Świetnie wypadający u siebie zespół potrafił skompromitować się w meczu wyjazdowym. Jakby na potwierdzenie tych słów w kolejnym starciu ekipa Martina Jola rozbiła rewelację tegorocznych rozgrywek – West Bromwich Albion – pewnie wygrywając 3:0 na własnym stadionie.

Wszystko wskazuje na to, że ten sezon będzie dla Fulham bardzo podobny do poprzednich. „The Cottagers” znów zabiorą kilka punktów potentatom, znów będą bardzo mocni u siebie i znów roztrwonią wszystko w meczach wyjazdowych. Takie marnotrawstwo zapewni im miejsce w pierwszej dziesiątce, do którego przyzwyczaili swoich piknikowych, arystokratycznych kibiców. Przy odrobinie szczęścia zgarną miejsce w Lidze Europy. Pierwszą przygodę w tych rozgrywkach zakończyli dopiero w finale, ulegając Atletico Madryt 1:2, drugą – w grupie za plecami Wisły Kraków. Czy tym razem dziwny klub znów czymś zaskoczy? Solidną drużynę z Londynu na to stać, a przypomnę, że do zespołu dołączył także król strzelców Premier League sprzed dwóch sezonów – Dymitar Berbatow – który bardzo lubi strzelać gole, czego upust dał w poprzednim meczu ligowym. Hughes i Hangeland to jedna z lepszych par środkowych obrońców, a pomocnicy Duff i Kacalnikić to połączenie rutyny z młodością. Jeśli „The Cottagers” zaczną zdobywać więcej punktów w meczach wyjazdowych, mają realne szanse, aby wywalczyć najlepsze miejsce w historii klubu. Wielkie osiągnięcia im nie grożą, ale czy miejsce w dziesiątce Premier League i finał Ligi Europy nie jest już dużym osiągnięciem?

Fulham FC Martin Jol