Wracając do korzeni… Najstarsze kluby w piłkarskiej Europie

Niedawno ruszyły kolejne zmagania europejskich drużyn w pięciu najlepszych ligach — La Liga, Premier League, Serie A, Bundesliga oraz Ligue 1. Część z nich obecnie wciąż szczęśliwie gra w najwyższych klasach rozgrywkowych, innych z kolei znajdziemy gdzieś na zapleczach. Nikt za to nie zwraca zbytniej uwagi na datę ich powstania. A szkoda, ponieważ najstarsze kluby zasiały ziarno pozwalające narodzić się tym pozostałym, tworzącym historię poszczególnych lig.

Sheffield FC najstarszym klubem w historii

Nie będzie dla nikogo odkryciem, że to w Anglii powstał najstarszy klub piłkarski na świecie. Lecz teraz pojawia się pytanie, kto jest tym prekursorem, który dał milionom ludzi jedną z najpopularniejszych dyscyplin sportowych? Czy to ktoś z obecnej Premier League? I tutaj odpowiedź może zaskoczyć wszystkich. Mowa tutaj o Sheffield Football Club, drużynie grającej w amatorskiej lidze Northern Premier League Division One Sout.

Założony 24 października 1857 roku klub powstał z inicjatywy dwojga mężczyzn: Nathaniela Creswicka i Williama Persta, którzy byli zakochani w nowej grze. By mogli wdrożyć w życie swój projekt, postanowili napisać własne zasady nazwane później „Regułami Sheffield”. Biorąc pod uwagę jakiekolwiek rozgrywki, klub nie odniósł żadnych sukcesów na własnym podwórku. Właściwie prócz jednego – zwycięstwa w Pucharze FA Amateur Cup w latach 1903–1904. Poza tym wsławił się również uczestnictwem w najstarszych derbach swojego miasta, znanych głównie jako Sheffield derby lub Rules derby. Odwiecznym rywalem był drugi z kolei wieku zespół, Hallam FC.

Sheffield FC z braku stadionu zmuszone było grać na boiskach rozmieszczonych po okolicach. Od 2001 roku stacjonuje na obiekcie w Dronfield, będącym jednym z przedmieść Sheffield. Coach and Horses Stadium może pomieścić niewiele ponad 2000 widzów, choć na mecze przychodzi do kilkuset wiernych kibiców.

Ciekawostką jest fakt, iż w 2009 roku, z okazji obchodów 60. rocznicy powstania Nowej Huty, najstarszy team piłkarski zagościł w Krakowie na Suchych Stawach, by zagrać z miejscowym Hutnikiem. Hutnik wygrał 3:1, aczkolwiek nie wynik tutaj był najważniejszy. Zaszczytem było spotkać się ze „Starożytnymi”, swoją drogą akurat w tym kontekście przydomek nadany piłkarzom Sheffield FC jest jak najbardziej na miejscu.

Z kolei dwa lata wcześniej, w 2007 roku, klub obchodził 150-lecie swojego istnienia. Jak powiedział ówczesny menedżer zespołu, Dave McCarthy: – Każdy może być największy, najbogatszy, najbardziej utytułowany, ale tylko my jesteśmy najstarsi. Brzmi dumnie, a ukoronowaniem historii jest otrzymanie Orderu Zasługi FIFA w 2004 roku, który do tej pory przyznano tylko jednej jedynej drużynie – Realowi Madryt.

Najstarsze profesjonalne kluby Anglii

Mówiąc o Anglii, grzechem byłoby pominąć jeszcze trzy kluby. Owszem, najstarszym bezapelacyjnie jest i będzie Sheffield FC, który tchnął życie w powstawanie innych, oficjalnie reprezentujących Anglię w kontekście profesjonalnym. Jako pierwsze w 1862 roku swoją działalność rozpoczęło Notts County. Drużyna ze stadionu Meadow Lane może poszczycić się jedynie zwycięstwem w Pucharze Anglii w 1894 roku. Obecnie występuje w rozgrywkach League Two. W koszulkach „Srok”, w latach 2012–2014, miał okazję zagrać polski bramkarz, Bartosz Białkowski.

Rok później, w 1863, założono Stoke City. Tego zespołu nie trzeba przedstawiać fanom angielskiego futbolu. Jest najstarszą ekipą, która jeszcze niedawno miała okazję rozgrywać mecze ligowe w Premier League. Obecnie kibice „Garncarzy” odwiedzają Britannia Stadium w Championship. Mimo wyższej rangi od pozostałych klubów triumf w Pucharze Ligi Angielskiej (1972) oraz dotarcie do finału Pucharu Anglii (2011) to szczyt możliwości zawodników Stoke City.

I na koniec, najbardziej utytułowany z najstarszych angielskich klubów – Nottingham Forest. Jak można się domyślić, odwieczny rywal Notts County, których stadiony oddziela wyłącznie rzeka Trent. Powstały w 1865 roku zespół ma na swoim koncie mistrzostwo Anglii (1978), Puchar Anglii (1898, 1959) oraz Puchar Ligi Angielskiej (1978, 1979, 1989, 1990). Natomiast biorąc pod uwagę sukcesy w pucharach europejskich, do swojej gabloty może dołożyć dwukrotny triumf w Klubowym Pucharze Europy (dzisiejsza Liga Mistrzów) w latach 1979 i 1980 oraz Superpuchar Europy w roku 1979. Nottingham Forest obecnie znajduje się na zapleczu Premier League.

Le Havre – początek francuskiej piłki

Gdy w Anglii powstawały kolejno pierwsze piłkarskie zrzeszenia, we Francji w 1872 roku narodził się zamysł stworzenia wielosekcyjnego klubu w Hawrze. I tak, Le Havre Athletic Club dał początek francuskiej piłce. Niebiesko-błękitne logo stało się podstawą do barw koszulek. Le Havre, znajdujące się obecnie w Ligue2, znane jest w Europie z niezwykle dobrze funkcjonującej szkółki młodzieży. Nic dziwnego, że angielskie kluby często sięgają po wychowanków ze Stade Oceane. To tutaj rozpoczęła się kariera takich zawodników jak: Ibrahim Ba, Jean-Alain Boumsong, Pascal Chimbonda, Alou Diarra, Vikash Dhorasoo, Lassane Diarra, Carlos Kameni, Anthony Le Tallec, Charles N’Zogbia, Florent Sinama-Pongolle, Steve Mandanda czy ostatnio zakupiony do Manchesteru City, Riyad Mahrez. Mały epizod zaliczył również Polak, Tomasz Wieszczycki.

Jednak legendą zespołu niewątpliwie jest Michel Hidalgo, który jako trener doprowadził reprezentację Francji do mistrzostwa Europy w 1984 oraz do czwartego miejsca podczas mundialu w Hiszpanii (1982). A jak wygląda sytuacja z osiągnięciami francuskiej kopalni diamentów? Mistrzostwo Francji w latach 1899, 1900, 1919, triumf w Pucharze Francji (1959) i dotarcie do finału tegoż turnieju w 1920 roku to, jak na klub otwierający historię francuskiej piłki, zadowalające sukcesy.

Nie Real, nie Barcelona… ale Recreativo

Wydawałoby się, że Real Madryt i FC Barcelona to najstarsze kluby w Hiszpanii. Przecież mają tyle sukcesów krajowych i międzynarodowych, że spokojnie można by im przypisać łatkę tych od zarania dziejów. Nic bardziej mylnego. Bo grające w Segunda Divison B Recreativo Huelva może śmiało nazywać się tym pierwszym. Od 1899 roku. Jedynym trofeum wartym uwagi było dotarcie do finału Pucharu Króla w 2003 roku, gdzie „El Decano” przegrali 0:3 z Mallorcą. Ponadto w sezonie 2006/2007 zajęli wysokie 8. miejsce w Primera Division. Ciekawostką może być fakt, iż w Recreativo przez jeden sezon występował Paweł Brożek.

„Dziadek” z Niemiec

131 lat. Takim stażem gry w Bundeslidze mógłby się poszczycić najstarszy klub Niemiec. Mógłby, ponieważ utworzony w 1887 roku Hamburger SV właśnie w tym sezonie po raz pierwszy powalczy o awans do najwyższej klasy rozgrywkowej. Historia zespołu z Volksparkstadion jest bogata w sukcesy. Sześciokrotny mistrz Niemiec, trzykrotny zdobywca Pucharu Niemiec, dwukrotny zdobywca Pucharu Ligi oraz triumfator w Pucharze Europy (1983), w Pucharze Zdobywców Pucharów (1977) a także w Pucharze Intertoto (2005, 2007). Do tego dochodzą liczne awanse do finału Pucharu Niemiec (1956, 1967, 1974) czy Superpucharu Niemiec (1987). Natomiast patrząc na rozgrywki międzynarodowe, to finały w Pucharze Europy (1980), Pucharze UEFA (1982), Superpucharze Europy (1977, 1983), Pucharze Interkontynentalnym (1983), Pucharze Zdobywców Pucharów (1968) oraz Pucharze Intertoto (1999) są dowodami chlubnej historii niemieckiej ekipy.

Ręce same składają się do oklasków. I choć rozgrywający od 1963 roku regularne występy w Bundeslidze klub musi teraz walczyć o powrót do elity, nikt nie odbierze mu chwały, na jaką pracował od końca XIX wieku. Zwłaszcza że lata świetności pamiętają piłkarskie legendy takie jak: Franz Beckenbauer, Uwe Seeler, Felix Magath, a z polskich przedstawicieli chociażby wielka gwiazda GKS-u Katowice, Jan Furtok.

Włoski pionier

Choć Inter Mediolan jako pierwszy zdobył mistrzostwo Serie A w sezonie 1929/1930, to pionierem rozgrywek z półwyspu Apenińskiego była drużyna z Genoi. Założona w 1893 roku przecierała szlaki włoskiego futbolu. Najlepsze lata ludzie związani z „Rossoblu” mają za sobą. Dziewięciokrotny mistrz Włoch (1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923 i 1924), czterokrotny wicemistrz (1901, 1905, 1928, 1930), triumfator Pucharu Włoch (1937), a kończąc na dotarciu do finału tychże rozgrywek (1940), to wyczyny, które z pewnością pokazują klub w dobrym świetle.

Lecz świetną passę zakłóciła II wojna światowa, a po niej trudno było powtórzyć zdobywane sukcesy. Dopiero w 1992 roku Genoa pokazała się ponownie światu, docierając do półfinału Pucharu UEFA. Jednak nad piłkarzami Genoi pojawiły się czarne chmury. Po słynnej aferze korupcyjnej klub został zdegradowany do Serie C. Do Serie A wrócili na sezon 2007/2008 i grają tam nieprzerwanie do dzisiaj. Od lat odwiecznym rywalem jest sąsiad zza miedzy, Sampdoria, z którą drużyna ze Stadio Luigi Ferraris rywalizuje w derbach miasta. Nietaktem byłoby zapomnieć o nowym nabytku włoskiej ekipy, Krzysztofie Piątku. Polski napastnik przebojem wszedł w ligowe rozgrywki, zadziwiając nie tylko samych kolegów z zespołu, ale również cały piłkarski świat.

Szacunek do starszych

Idąc w myśl porzekadła „starość nie radość, młodość nie wieczność”, idealnie można odnieść się do klubów, których tradycja sięga ponad 100 lat. Pamiętają swoje początki, narodziny piłkarskiego świata, a następnie wielkich zespołów, z którymi przyszło im się mierzyć. Liczne wzloty i upadki, bo im dłuższa chronologia tym ich było więcej. Ale nikt nie odbierze im tego, co zapisali na kartach historii.

Ojcowie angielskiej piłki, podczas zakładania własnego klubu w Sheffield, swoje marzenia opierali na wartościach uczciwości, szacunku i wspólnoty. To właśnie dzięki nim piłka nożna żyje do dzisiaj, nieustannie rozwija się i łączy ludzi na całym świecie. Być może teraz należy on do młodych, bogatych i kreatywniej patrzących w przyszłość. Wszak nie mogą zapomnieć o jednej, istotnej rzeczy… o szacunku do starszych. Bo to oni postawili najważniejsze fundamenty.

Publicystyka Sheffield FC