We współczesnym futbolu nie ma już jednoznaczności, jeśli mówimy o jakiejkolwiek pozycji na boisku. Począwszy od napastników, po obrońców, a nawet bramkarzy, bo czy Barcelona kupiłaby Ter Stegena, gdyby tak dobrze nie grał nogami? Jednak formacja pomocy to najbardziej uniwersalna formacja na boisku, a więc wydaje się, że jest tu największe pole do popisu, jeśli chodzi o znalezienie wybitnych zawodników.
To, co różni wszystkich na pierwszy rzut oka, to walory fizyczne, ale ważniejsza jest „głowa” oraz silna psychika. Jakie typy pomocników obserwujemy w dzisiejszym futbolu i czym się oni charakteryzują?
Typ Kante
Słowo nasuwające się przy tym rodzaju zawodnika to pracowitość. Gracz, którego średnie statystyki przebiegniętych kilometrów podczas spotkania znacznie przekraczają ogólną statystykę wszystkich piłkarzy z boiska. Cechy, jakie naznaczają ten typ, to nierzadko średni wzrost i dobre warunki fizyczne oraz praca na całym boisku i wielka inteligencja. Pierwsze dwie cechy dają duże przyspieszenie do piłki i lepsze „zebranie się” do wślizgu lub odbioru. Natomiast ta wspomniana boiskowa inteligencja jest ważna przy ustawieniu się na murawie w takich miejscach, aby ten odbiór sobie ułatwić. Jest to przydatne, kiedy należy szybko przerwać kontratak przeciwnika. Przykładami takich zawodników są z pewnością wymieniony N’Golo Kante z Chelsea, Arturo Vidal z Barcelony lub Radja Nainggolan z Interu Mediolan.
Typ Rakitić/Modrić
Nie bez przyczyny w tytule zostali wymienieni właśnie Chorwaci, a nie np. Sergio Busquets. Hiszpan gra na bardzo podobnej pozycji do tej dwójki, ale mimo tego, że to właśnie popularny Busi od lat jest kręgosłupem Barcy, to właśnie Rakiticiowi należą się w ostatnim czasie słowa docenienia, których mam wrażenie brakuje w jego kierunku.
Do rzeczy. Słowem charakteryzującym tych zawodników jest na pewno inteligencja. Najczęściej widać to w momencie, gdy drużyna takiego pomocnika przez większość spotkania przeważa, a przeciwnicy są non stop zamykani na swojej połowie. W takich przypadkach, umiejętne ustawienie się, przewidywanie gdzie zagra rywal – w momencie odbioru piłki i próbie zawiązania szybkiego ataku – to najważniejsze aspekty, w których mistrzami są właśnie Rakitić i Busquets, ale także były piłkarz Realu Madryt – Xabi Alonso oraz obecny – Luka Modrić.
Dodatkowo utrzymywanie płynności gry, przerzuty w wolne strefy boiska, uruchamianie skrzydłowych i napastników to zadania ofensywne, które należą również do Blaise’a Matuidiego z Juventusu.
Typ Iniesta
To bardziej ofensywnie usposobiona pozycja niż dwie poprzednie. Dość częste zagrania do napastników, prostopadłe podania, przytrzymanie piłki i przede wszystkim dobry drybling z wejściem w wolne pole to wizytówki zawodników typu Andresa Iniesty. Jak wspomniałem, znakiem firmowym tej pozycji jest raczej ofensywa niż defensywa i nagradzane brawami przez trenerów będą zagrania mijające i dezorganizujące formacje przeciwnika. Asysty często nie są wyznacznikiem tego, ile dają całej drużynie Ci piłkarze.
Tym razem, spoglądając na Wyspy, można zwrócić uwagę na takich pomocników jak Ilkay Gundogan z Manchesteru City, Wijnaldum pod wodzą Kloppa, Aaron Ramsey z Arsenalu. Podobnym przykładem jest także Christian Eriksen z Tottenhamu, lecz jego akurat podporządkuję również do kolejnego typu.
Typ Eriksen
Zdecydowanie ofensywni pomocnicy, odpowiadający za asysty przy bramkach, ale często także zdobywający trafienia, np. po strzałach z dystansu. Umieją zagrać także ofensywniej (najczęściej jako skrzydłowi), odciążając przy tym napastników. Pod presją przeciwnika czują się nierzadko jak ryba w wodzie, a drogi do swoich kolegów z przodu znajdują tam, gdzie inni nie są w stanie dostrzec w późniejszych powtórkach ze spotkania.
Innymi przykładami są Isco z Realu Madryt, Ozil swego czasu w tym samym klubie (później w Arsenalu), również Philippe Coutinho z Barcelony.
Typ Messi
Na koniec może nieco zaskakująco, lecz wymienienie Argentyńczyka jako pomocnika nie powinno dziwić. Myślę, że nie ma drugiego takiego zawodnika, który łączyłby grę w formacji pomocy oraz formacji ataku w taki sposób, w jaki czyni to Argentyńczyk. Być może dlatego, że ma on dużą wolność na boisku i cała gra głównie na nim się opiera. Messi zalicza się do wszystkich ofensywnych typów pomocników (w defensywie raczej rzadko pracuje), dodatkowo dając niezwykłą ilość bramek i asyst na sezon. Jego niepowtarzalny drybling i łatwość w operowaniu piłką to symbole nie tylko samego Leo, ale także Blaugrany. Po prostu wybitny zawodnik, o którym mówi się, że pogra dłużej dzięki „oszczędzaniu się” na murawie oraz zmianie pozycji na „playmakera”, co da się zaobserwować gołym okiem.
Z pewnością dałoby się wymienić jeszcze kilka pozycji, które zajmują gracze środkowej formacji, ale to ze względu na to, że charakterystyka każdego zawodnika jest inna i inne są także ich zadania w trakcie meczu.
„Nie ma dwóch takich samych piłkarzy” – powiedział kiedyś Sergio Busquets i myślę, że większość jego kolegów z zawodu oraz trenerów od razu by się pod tym podpisała.
