Najbardziej zamknięty kraj świata. To banalnie proste, a jednocześnie enigmatyczne sformułowanie najtrafniej charakteryzuje to, jak wygląda Korea Północna. Uzyskanie jakichkolwiek informacji dotyczących tego, co dzieje się wewnątrz kraju, jest nie lada wyzwaniem. Jeżeli zawęzimy kryteria poszukiwań do piłki nożnej, to poziom trudności zadania wzrasta w sposób niebotyczny. W tym artykule przeczytacie zarówno o reprezentacjach Korei Północnej, jak i rozgrywkach krajowych. A jest ku temu pretekst, gdyż po kilkuletniej przerwie męska kadra narodowa U-23 oraz kobieca seniorska zagrały w końcu mecze międzynarodowe! W artykule najpierw znajdziecie wiadomości odnoszące się do przytoczonych wydarzeń, natomiast dalsza część będzie poświęcona dokonaniom reprezentacji oraz scharakteryzowane zostaną rozgrywki krajowe.
Zamknięcie zamkniętego kraju
Seniorska piłkarska reprezentacja Korei Północnej swój ostatni mecz rozegrała 19.11.2019 r. Było to spotkanie z reprezentacją Libanu w meczu wyjazdowym w ramach kwalifikacji do mistrzostw świata w Katarze. Od tego momentu minęły już prawie cztery lata, a kadra nadal nie wróciła na boisko. Oczywiście ta sytuacja mocno skorelowana jest z pandemią, która swoje początki miała właśnie w Azji. Korea Północna była jednym z pierwszych państw na świecie, które zamknęło swoje granice dla turystów. Miało to miejsce już w styczniu 2020.
Od tamtego momentu kraj ten był jeszcze bardziej odcięty od świata zewnętrznego niż kiedykolwiek wcześniej. Oczywistą konsekwencją tego było zaprzestanie udziału w jakichkolwiek międzynarodowych imprezach sportowych. Jednak ta przerwa trwała najdłużej na świecie.
Słowem klucz jest „trwała”, a nie „trwa”. W połowie września okazało się, że Korea Północna w końcu ma zamiar wysłać swoich sportowców na turniej – Igrzyska Azjatyckie. I tym razem nie były to ani puste słowa, ani plotki. 19 września 2023 roku o godzinie 10:00 czasu polskiego reprezentacja U-23 (będąca de facto reprezentacją olimpijską) rozpoczęła swój mecz z rówieśnikami z Tajwanu. Można powiedzieć, że był to powrót w stylu, gdyż Koreańczycy wygrali 2:0. Dwa dni później pokonali 1:0 Kirgistan, a jeszcze trzy dni później 1:0 Indonezję. Tym samym zapewnili sobie awans do fazy play-off.
Na turniej przybyła również kobieca reprezentacja Korei Północnej! Z tym że w tym przypadku jest to kadra seniorska. Ona na powrót do gry musiała czekać jeszcze dłużej, bo aż 4,5 roku! I nawet gdy już termin pierwszego od długiego czasu spotkania został ustalony na 21.09.2023 r., to tuż przed nim okazało się, że… rywalki nie przyjadą na turniej. Kambodżanki zdecydowały się odpuścić sobie Igrzyska Azjatyckie, stąd faza grupowa zawęziła się jedynie do dwóch drużyn – Korei Północnej i Singapuru. Najważniejsze, że i tak 24.09.2023 r. udało się wrócić do gry.
Obalenie mitu
Męska reprezentacja Korei Północnej nigdy nie wygrała mundialu. Czy to dziwne? Stosownym będzie użycie inżynierskiej odpowiedzi – to zależy.
Przy okazji mistrzostw świata w RPA z 2010 roku, świat obiegło nagranie, które rzekomo miało pochodzić z oficjalnej północnokoreańskiej telewizji. Był na nim pocięty skrót spotkania Brazylia – Korea Północna, czyli pierwszego meczu obu drużyn na trwającym wówczas mundialu. W rzeczywistości Brazylia wygrała 2:1. Film jednak ukazywał, że to Koreańczycy wygrali spotkanie 1:0, a co więcej – przedstawione ono zostało jako mecz finałowy. Wideo to wywołało astronomiczne zamieszanie i udostępniane było przez naprawdę duże portale. Niestety mało kto podjął się weryfikacji źródła. Fakty są takie, że owe nagranie nigdy nie pojawiło się w koreańskiej telewizji.
Od tamtego momentu Korea Północna nie zagrała na Mundialu. Jednak nie przeszkadzało to temu, by cztery lata później powstało podobne nagranie, które zrobiło porównywalną furorę. Na nim Koreańczycy rozprawiali się kolejno z Japonią, Stanami Zjednoczonymi oraz Chinami. Patrząc przez pryzmat polityki omawianego kraju – dobór przeciwników na nagraniu zdecydowanie nie był przypadkowy. A to mogło dodawać pewnego rodzaju wiarygodności, biorąc pod uwagę poziom propagandy panującej w tym państwie.
Sfera rzeczywista
Przechodząc do faktów, poza wspomnianym mundialem 2010, Korea Północna grała na mistrzostwach świata jeszcze raz – w 1966 roku. Trzeba otwarcie przyznać, że po prostu zwietrzyła ona swoją okazję i skrajnie ją wykorzystała. Kwalifikacje miały być międzykontynentalne i wziąć w nich udział miały drużyny z Afryki, Azji oraz Oceanii. Wszystkie z nich miały się bić o jedno miejsce na turnieju.
Do eliminacji zgłosiło się 21 reprezentacji, z czego dwie zostały odrzucone przez FIFA na samym starcie – Filipiny i Kongo. Chwilę później wydarzyło się coś kompletnie niespodziewanego. Aż 15 afrykańskich krajów wycofało się z rozgrywek w ramach protestu wobec FIFA. I to nie był koniec.
Nie trzeba było długo czekać, aż z kwalifikacji została wyrzucona kolejna reprezentacja – Republika Południowej Afryki. Jej nie pozwolono na wzięcie udziału z powodu panującego w kraju apartheidu. Zwieńczeniem karuzeli było wycofanie się Korei Południowej w ostatniej chwili, co wynikało z trudności logistycznych związanych z dotarciem do Kambodży, gdzie miały odbyć się kwalifikacje.
Teraz chwila rychłej matematyki. Co wychodzi po zsumowaniu wszystkich reprezentacji, które finalnie nie wzięły udziału w kwalifikacjach i odjęciu ich liczby od liczby wszystkich chętnych? Oszałamiający wynik dwóch drużyn narodowych. Więc Korea Północna musiała pokonać jedynie Australię, by dostać się na mundial. I oczywiście – zrobiła to.
Na mistrzostwach świata Koreańczycy rozegrali swoje dwa najbardziej pamiętne mecze. W jednym z nich pokonali 1:0 Włochów, co zapewniło im awans z grupy. Następnie w ćwierćfinale grali z bardzo mocną Portugalią, którą po 25 minutach demolowali 3:0! Koniec końców sprawy w swoje ręce wziął Eusébio i odwrócił losy meczu. Korea Północna przegrała 3:5.
Korea Północna w mocniejszym wydaniu
Kobieca reprezentacja Korei Północnej czterokrotnie wygrała mundial. Tak jak we wcześniejszym rozdziale, to określenie trzeba przyswoić z lekkim przymrużeniem oka. Jednak naprawdę lekkim, gdyż taka sytuacja rzeczywiście miała miejsce, lecz w przypadku kadr młodzieżowych.
Może brzmieć to nieprawdopodobnie, ale takie są fakty. Koreanki z północy w kategorii U-17 były najlepsze na świecie w 2008 oraz 2016 roku, więc naprawdę niedawno. Do tego warto dodać fakt, że w 2012 roku również znalazły się w finale, lecz przegrały wtedy z Francją po rzutach karnych.
Żeby ukazać jak wysoki jest poziom piłkarskiego szkolenia kobiet w Korei Północnej można spojrzeć szczebel wyżej – na reprezentację U-20. Ta również dwukrotnie wygrała mistrzostwa świata! Pierwszy raz miał miejsce w 2006 roku, kiedy Koreanki rozgromiły w finale Chinki aż 5:0! Drugi triumf był 10 lat później.
Wyniki te nie były kwestią przypadku, o czym świadczą rezultaty odnoszone przez reprezentację seniorską. Trzykrotnie była ona mistrzem Azji oraz trzykrotnie zajmowała drugie miejsce. Natomiast na mistrzostwach świata grała dwukrotnie więcej razy niż jej męski odpowiednik.
Nie lubimy posługiwać się rankingiem FIFA jako wyznacznikiem, ale o stałej sile kadry seniorskiej mówi fakt, że najgorszym miejscem w historii, które zajmowała Korea Północna w tym zestawieniu, jest miejsce 12.
Rozgrywki za zamkniętymi drzwiami
Zapewne nie będzie to zaskoczeniem jeżeli powiemy, że zdecydowana większość zawodników reprezentacji Korei Północnej gra w rodzimej lidze. Lidze, o której potwierdzonych i pewnych informacji jest jak na lekarstwo.
Tegoroczny sezon podzielony jest na trzy części i zaczął się w grudniu 2022 oraz potrwa do października 2023. Jednak na czym polega ten podział? Nie wiadomo.
Nie ma też informacji na temat tego, ile drużyn bierze udział w rozgrywkach. W poprzednich latach było ich zazwyczaj około 12-13, lecz jak jest teraz – nie wie nikt. Z koreańskich mediów płyną naprawdę zdawkowe informacje. Ogłoszono natomiast, że po zakończeniu drugiej z trzech rund w tabeli prowadzi drużyna April 25 (lub też inaczej nazywana – 4.25). Sama liga teoretycznie istnieje od 1960 roku, jednak pierwsze informacje na temat jakichkolwiek wyników rozgrywek pochodzą z roku 1985. Oznacza to, że krajowy dominator – April 25 – ma minimum 20 mistrzostw. Jednak to ile ma ich w rzeczywistości, pozostaje tajemnicą.
Wspomniana drużyna to zdecydowanie najbardziej utytułowany klub w kraju i jednocześnie najbardziej rozpoznawalny. Etymologia jego nazwy często budzi ciekawość, bo bądźmy szczerzy – kto nazywa klub datą z kalendarza?
Odpowiedź jest prosta – ktoś wpływowy z pogrążonego w propagandzie państwa. Celem było upamiętnienie daty powstania antyjapońskiej partyzanckiej armii Kim Ir Sena, co miało miejsce 25.04.1932 r. April 25 jest klubem należącym do Ministerstwa Obrony Korei Północnej. Wszyscy piłkarze będący członkami zespołu są jednocześnie oficerami armii krajowej.
Fenomenem jest fakt, że w tym kraju istnieje też klub February 8. Jak można się domyślać, jego nazwa również odnosi się do ważnej daty. Jakiej? Transformacji antyjapońskiej partyzanckiej armii Kim Ir Sena w Koreańską Armię Ludową. Proces ten miał miejsce 8.02.1948 r., a zespół również jest zależny od Ministerstwa Obrony Państwa. Często oba z wymienionych klubów są błędnie uznawane za jeden i ten sam, lecz w rzeczywistości mimo wielu podobieństw działają osobno.
Miłość do historii
Oprócz rozgrywek ligowych, drużyny w Korei Północnej walczą o naprawdę dużą liczbę pucharów. Są nimi:
- Hwaebul Cup – Puchar Korei Północnej,
- Mangyongdae Prize Sports Games,
- Paekustan Prize Sports Games,
- Pochonbo Torch Prize Sports Games,
- Osandok Prize Sports Games.
Pierwszy z nich, Puchar Korei Północnej, jest z zamiaru najzwyklejszymi rozgrywkami o puchar kraju. Jednak nie ma on formatu, który znamy z europejskich boisk. W tym przypadku jest on podzielony na dwie rundy, z których pierwszą jest faza grupowa, a drugą faza play-off. Od półfinałów wszystkie mecze odbywają się na jednym stadionie. Co roku na gospodarza wybierany jest inny obiekt. Jednak najważniejsze jest, by spełnił on jeden warunek – umożliwił rozegranie finału w konkretnej dacie, mianowicie 28 sierpnia. Wówczas w Korei Północnej obchodzony jest Dzień Młodzieży.
Pozostałe z wymienionych pucharów są poniekąd traktowane jako drugorzędne, ale nie przez wszystkich. Dla rządzących są ważnymi ceremoniami, ponieważ zostały one założone ku czci ważnych dla nich wydarzeń lub miejsc.
- Mangyongdae Prize Sports Games – w Mangyongdae urodził się Kim Hyong-jik, aktywista na rzecz niepodległości Korei oraz ojciec założyciela Korei Północnej – Kim Ir Sena.
- Paekustan Prize Sports Game – Paekustan to najwyższy szczyt w Korei Północnej, będący jednocześnie aktywnym wulkanem. Znajduje się na granicy Korea Północna – Chiny.
- Pochonbo Torch Prize Sports Games – rozgrywki nazwane dla upamiętnienia Bitwy pod Pochonbo z 1937 roku. W niej partyzanckie oddziały Korei Północnej oraz Chin zaatakowały oraz pokonały japońskie wojska. Jest to jedno z najważniejszych wydarzeń dla Koreańczyków w ich historii.
- Osandok Prize Sports Games – w tym przypadku istnieją trzy potencjalne narracje stworzenia turnieju o takiej nazwie. W Osandok urodziła się żona Kim Ir Sena oraz matka Kim Dzonga II. Jednocześnie, niedaleko Osandok znajdował się obóz koncentracyjny, w którym miały być przeprowadzane eksperymenty na ludziach.
Międzynarodowe zasługi
Północnokoreańskie kluby są w azjatyckiej hierarchii mniej więcej tam, gdzie jest reprezentacja. Są one kontynentalnym średniakiem i nie mają zbyt wielu sukcesów. Właściwie są one dwa.
W sezonie 1990-1991 klub April 25 dotarł do półfinału azjatyckiej Ligi Mistrzów. W nim przegrał z chińskim Liaoning FC, a w meczu o trzecie miejsce poległ indonezyjskiemu Pelita Jaya FC – dzisiejszemu Madura United.
Drugi sukces miał miejsce tuż przed całkowitym zamknięciem państwa. W 2019 roku April 25 (bo któżby inny) dotarł do finału AFC Cup (azjatyckiego odpowiednika Ligi Europy). W nim uległ 0:1 libańskiemu Al-Ahed. Kto wie, może gdyby nie zamknięcie państwa to koreańska piłka ruszyłaby do przodu?
Piłkarsko nie ma wielkiego pola do chwalenia Korei Północnej, jednak infrastrukturalnie sprawa wygląda zupełnie inaczej. Kraj ten może się pochwalić największym stadionem piłkarskim na świecie! Chodzi oczywiście o Stadion 1 Maja w Pjongjangu. Jego pojemność to aż 150 000 miejsc, co przebija drugi w zestawieniu Michigan Stadium o ponad 40 000! Jednak z kompletnie nieznanego powodu – od kilku lat Stadion 1 Maja przestał organizować imprezy sportowe, a reprezentacja Korei Północnej zmuszona była przenieść się na Stadion Kim Ir Sena.
