Anatomia transferu – klauzula odstępnego, czyli zawodnik z opcją „Kup teraz”

Bez wątpienia odstępne jest najważniejszą i najpopularniejszą klauzulą transferową zamieszczaną w kontraktach zawodniczych. Ogólnie jest rodzajem automatycznej zgody klubu na sprzedaż piłkarza za określoną kwotę. W ten sposób omijane są żmudne pertraktacje dotyczące ceny zawodnika, co znacznie przyspiesza całą transakcję. Jeżeli zespół zainteresowany graczem ustali z nim warunki kontraktu, nie musi już licytować się o jego cenę – po zapłaceniu odstępnego umowa z poprzednim klubem zostanie bezwarunkowo rozwiązana, a ten nie będzie mógł w żaden sposób sprzeciwić się transferowi. Inaczej mówiąc, klauzula odstępnego jest odpowiednikiem opcji „Kup teraz”, znanej z popularnego serwisu aukcyjnego.

Aby klauzula odstępnego była skuteczna, spełnione muszą być następujące warunki. Po pierwsze, kwota odstępnego musi być ustalona kontraktem w sposób jednoznaczny. Bezskuteczny będzie zapis wskazujący na to, że kwota odstępnego będzie określona przez klub sprzedający, przykładowo w zakresie do 2 do 4 mln euro, uzależniając jej wysokość od spełnienia pewnych warunków. Jest to rodzaj przybliżonej wyceny zawodnika, pokazujący, od jakiej kwoty pieniężnej klub sprzedający będzie rozpoczynał rozmowę o transferze. W takiej sytuacji, jeśli kupujący zaoferuje, a nawet zapłaci górną granicę 4 mln euro, nie dojdzie do automatycznego rozwiązania umowy. Tylko w przypadku wprost określonej kwoty odstępnego i jej faktycznej zapłaty (poprzedzonej zgodą piłkarza na transfer) kontrakt ulegnie rozwiązaniu z mocy prawa, które umożliwi transfer.

Klauzula odstępnego ma charakter względnie wiążący. Jeżeli klub będzie miał zamiar sprzedać zawodnika (np. z powodu potrzeby obniżenia ogólnych kosztów wynagrodzenia piłkarzy), to po prostu zgodzi się na niższą cenę. Charakter tej kwoty jest istotny ze względu na fakt, że zawodnik nie odejdzie za wyższą sumę pieniężną niż wynikająca z odstępnego. Dlatego też bardzo często kluby starają się przekonać zawodników do usunięcia powyższej klauzuli, oferując w zamian solidną podwyżkę. Problem ten w szczególności dotyczy młodych piłkarzy, którzy w czasie obowiązywania umowy znacznie zyskali na wartości rynkowej. Odstępne zamraża bowiem maksymalną wartość zawodnika na czas trwania kontraktu. Z praktycznego punktu widzenia umieszczanie w umowach absurdalnie wysokich kwot odstępnego mija się z celem, gdyż spowoduje to, że taki zapis jest właściwe martwy.

Nawet gdy kwota odstępnego jest korzystna finansowo dla obecnego zespołu piłkarza, jak wspomniałem wyżej, do zmiany przynależności klubowej na zasadzie odstępnego dojdzie tylko za zgodą sportowca. Oznacza to, że tak naprawdę o powodzeniu transakcji decydować będą indywidualne warunki zaproponowane piłkarzowi w kontrakcie przez klub zainteresowany jego przejęciem. Na marginesie można dodać, że analiza klauzul kontraktowych wielokrotnie wskazuje  na pozorną władzę zawodnika nad własnym losem. Luis Suarez, gdy był jeszcze napastnikiem FC Liverpool, posiadał w kontrakcie zapis, który zobowiązywał jego obecny klub do przeanalizowania każdej oferty transferowej przekraczającej 40 milionów funtów. Od zespołu Arsenalu Londyn spłynęła propozycja zakupu zawodnika za kwotę 40 milionów i jednego funta.

Zarząd Liverpoolu, zgodnie z zapisem kontraktowym, ofertę przeanalizował i odrzucił.

Transfery